Zapach cytryny zawsze kojarzył mi się z wiosną i świeżością. Gdy byłam dzieckiem, mama piekła ciasto cytrynowe z dodatkiem sera twarogowego – takie proste, a zarazem wyjątkowe. Kiedy wychodziło z piekarnika, cała kuchnia pachniała cytrusami i ciepłem. Często kroiłyśmy je jeszcze lekko ciepłe, a po wierzchu spływał domowy lukier z soku cytrynowego, który krystalizował się na złotej skórce.

To cytrynowe ciasto z twarogiem i lukrem cytrynowym to właśnie taki wypiek – nostalgiczny, a jednocześnie idealny na dzisiejsze czasy. Jest banalnie proste, nie wymaga skomplikowanych technik, a zawsze wychodzi wilgotne, pachnące i lekkie. Sprawdzi się na rodzinne spotkania, święta, ale też jako ciasto „do herbaty” na co dzień.

To przepis, który łączy pokolenia – smakuje starszym, zachwyca młodszych i pozwala wrócić myślami do czasów, kiedy najważniejsze było to, co domowe, pachnące i zrobione z sercem.

Składniki

Na ciasto:

200 g mąki pszennej (typ 450 lub 500)
100 g twarogu półtłustego (najlepiej dobrze rozgniecionego lub zmielonego)
3 jajka
100 g cukru
100 g masła (roztopionego)
sok i skórka z 1 dużej cytryny (lub 2 małych)
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
szczypta soli
1 łyżeczka ekstraktu waniliowego (opcjonalnie)

Na lukier cytrynowy:

3–4 łyżki cukru pudru
1–2 łyżki soku z cytryny (w zależności od pożądanej konsystencji)

Zamienniki:

Twaróg: można zastąpić serkiem homogenizowanym lub ricottą
Cukier: można użyć erytrytolu lub ksylitolu
Masło: można częściowo zastąpić olejem roślinnym

Krok po kroku

Krok 1: Przygotowanie składników

Wszystkie składniki powinny być w temperaturze pokojowej. Twaróg dobrze rozgnieć widelcem lub przetrzyj przez sito – dzięki temu masa będzie jednolita i puszysta.

Krok 2: Mieszanie składników

W dużej misce ubij jajka z cukrem na jasną, puszystą masę. Dodaj roztopione i przestudzone masło, następnie sok i skórkę z cytryny oraz wanilię. Całość dokładnie wymieszaj.

W osobnej misce połącz mąkę, proszek do pieczenia, sodę i sól. Stopniowo dodawaj suche składniki do mokrych, cały czas mieszając. Na końcu dodaj rozgnieciony twaróg i wymieszaj do połączenia.

Krok 3: Pieczenie

Formę keksową (ok. 10×25 cm) wyłóż papierem do pieczenia lub natłuść i obsyp bułką tartą. Przelej masę i wyrównaj. Piecz w nagrzanym piekarniku do 175°C przez około 45–50 minut, do suchego patyczka.

Po upieczeniu wyjmij z piekarnika i pozostaw w formie przez 10 minut, następnie przełóż na kratkę do całkowitego ostudzenia.

Krok 4: Lukier

W miseczce wymieszaj cukier puder z sokiem z cytryny do uzyskania gładkiej, lekko gęstej konsystencji. Polukruj ciasto, gdy będzie już chłodne.

Dlaczego ten przepis działa

Ciasto jest niesamowicie wilgotne dzięki dodatkowi twarogu – nie wysycha nawet po kilku dniach. Cytryna nadaje mu świeżości, a lukier pięknie kontrastuje z delikatnym środkiem. Proporcje są tak dobrane, by uzyskać idealnie puszystą i sprężystą strukturę. To klasyka domowego pieczenia, która nigdy nie wychodzi z mody.

Wariacje i wersje

Klasyczna – bez dodatków, z cytrynowym lukrem
Z makiem – dodaj 2 łyżki suchego maku do ciasta
Z jagodami lub borówkami – delikatnie wmieszaj owoce do masy przed pieczeniem
Bezglutenowa – użyj mieszanki mąk bezglutenowych i dodaj 1/2 łyżeczki gumy guar
Niskokaloryczna – zamień masło na jogurt grecki, cukier na erytrytol

Wskazówki kulinarne

Twaróg najlepiej sprawdza się dobrze zmielony lub z kostki, rozgnieciony
Nie otwieraj piekarnika w trakcie pieczenia – ciasto może opaść
Lukier można wzbogacić o odrobinę skórki cytrynowej dla wyrazistego smaku
Jeśli ciasto za szybko się rumieni – przykryj je folią aluminiową po 30 minutach pieczenia
Po całkowitym ostudzeniu można przechowywać je w szczelnym pojemniku do 4 dni

Sposoby podania

Z herbatą – klasyczne ciasto do filiżanki Earl Grey w jesienne popołudnie
Na śniadanie – cienki plasterek z odrobiną masła i dżemem malinowym
Na święta – z polewą z białej czekolady i plasterkami kandyzowanej cytryny
Na prezent – zawinięte w papier i przewiązane wstążką jako domowy upominek

W moim domu podajemy je na rustykalnej desce, z lnianą serwetką i cytryną przekrojoną na pół obok. Klasyka, która zawsze zachwyca.

Praktyczne porady

Możesz przygotować ciasto dzień wcześniej – z każdym dniem jest lepsze
Świetnie się mrozi – pokrój na plasterki i zamroź w woreczkach
Można dodać kilka kropli olejku cytrynowego dla intensywniejszego smaku
Aby uzyskać błyszczący lukier, dodaj łyżeczkę syropu glukozowego

Czas przygotowania: 20 minut

Czas pieczenia: 50 minut

Całkowity czas: ok. 1 godz. 10 minut

Wartości odżywcze (na porcję)

Rozmiar porcji: 1 plasterek z 12 (ok. 80 g)

Kalorie: ok. 260 kcal
Białko: 6 g
Tłuszcz: 14 g
Węglowodany: 28 g
Błonnik: 1 g
Twaróg – bogaty w wapń i białko
Cytryna – źródło witaminy C, działa orzeźwiająco
Masło – źródło energii i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach

Najczęstsze błędy

Zbyt gęste ciasto – może być efektem dodania za dużo mąki, warto ją przesiewać
Suchość – nie piecz za długo, pilnuj czasu i użyj patyczka
Słaby smak cytryny – dodaj więcej skórki lub sok z 2 cytryn
Zważony lukier – dodawaj sok stopniowo, nie cały od razu

Podsumowanie

To cytrynowe ciasto z twarogiem i lukrem cytrynowym to kwintesencja domowego wypieku – prostota, delikatność, cudowny aromat i smak, który przywołuje najlepsze wspomnienia. Nie wymaga mistrzowskich umiejętności, ale gwarantuje mistrzowski efekt.

Zachęcam Cię do upieczenia go przy najbliższej okazji – albo bez okazji, po prostu dla siebie. Podziel się tym przepisem z córką, wnuczką czy sąsiadką – bo takie przepisy są jak dobre historie: chce się je opowiadać i powtarzać.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

P: Czy mogę użyć twarogu z wiaderka?

O: Tak, ale wybierz gęsty, dobrej jakości – rzadki może rozrzedzić ciasto.

P: Jak długo można przechowywać to ciasto?

O: Do 4 dni w szczelnym pojemniku w lodówce lub do 2 miesięcy w zamrażarce.

P: Czym zastąpić jajka?

O: Można użyć 3 łyżek jogurtu greckiego lub puree z banana (dla wersji wegetariańskiej).

P: Czy można dodać inne owoce?

O: Tak! Świetnie sprawdzą się borówki, maliny, a nawet jabłka.